Tien Drentse gemeenten hebben samen een brief gestuurd naar het ministerie van VWS en de fractievoorzitters van de Tweede Kamer. In de brief wordt een oproep gedaan richting de informateurs en onderhandelaars die betrokken zijn bij de totstandkoming van het nieuwe regeerakkoord. De boodschap: stop met het abonnementstarief voor de Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning).
Het initiatief is in gang gezet door de raad van Hoogeveen. Wethouder Janita Tabak heeft namens tien Drentse gemeenten de brief verstuurd. “De gemeenteraad heeft mij deze opdracht gegeven tijdens de behandeling van de begroting. Vervolgens ben ik bij een bijeenkomst van de Vereniging Drentse Gemeenten geweest en heb ik het voorgelegd. Toen hebben andere gemeenten zich aangesloten bij de brief.”
Financiële sores
Voor de komst van het Wmo-abonnementstarief in 2020 maakten gemeenten gebruik van een inkomensafhankelijke bijdrage. “Wie meer verdiende moest een hogere bijdrage betalen voor diensten en producten van de Wmo”, legt Tabak uit. Het gaat dan bijvoorbeeld over persoonlijke begeleiding of huishoudelijke hulp.
“Maar in 2020 is dat veranderd”, vervolgt de wethouder. “Iedereen, rijk en arm, kan voor 19 euro per maand via de Wmo ondersteuning krijgen. Wat je vervolgens ziet is dat mensen die voorheen zelf huishoudelijke hulp inhuurden het goedkoper kunnen krijgen via de gemeente. Omdat de eigen bijdrage lager is moeten gemeenten meer zelf betalen. Dat zorgt voor veel financiële sores.”
Geen compensatie
Uit onderzoek van het ministerie blijkt dat het abonnementstarief in 2020 zo’n 309 miljoen euro kostte. Gemeenten hebben 100 miljoen euro misgelopen aan eigen bijdragen doordat mensen met hogere inkomens minder betalen dan voorheen. Dat heeft miljoenen extra kosten opgeleverd voor alle gemeenten in Nederland. “Voor een gemeente als Hoogeveen is dat ondraaglijk, want het gaat jaarlijks structureel om ongeveer 2,5 miljoen euro”, aldus Tabak.
Omdat Hoogeveen geen compensatie krijgt, worden de kosten opgevangen binnen de begroting. “Dat betekent dat we gedwongen zijn om te bezuinigen. Dan moet gedacht worden aan maatregelen zoals de verhoging van de OZB, de sluiting van het wijkcentrum, minder onderhoud van de wegen en het inperken van de uren ondersteuning voor kwetsbare mensen. Deze bezuinigingen treffen onze inwoners hard”, is te lezen in de brief.
‘Systeem oneerlijk’
Met de brief hopen de gemeenten dat er bij het nieuwe regeerakkoord wordt nagedacht over het herinvoeren van de inkomensafhankelijke bijdrage. Daarnaast hopen ze op compensatie. “Maar dat gaat niet gebeuren”, stelt Tabak. “Het systeem werkt op dit moment heel oneerlijk. Op deze manier kun je de ondersteuning niet betaalbaar houden, want je hebt als gemeente geen sturing op de financiën en dat wordt wel van ons verlangt. We moeten afstappen van het abonnementstarief.”
Van de Drentse gemeenten ondertekenden Assen en Noordenveld de brief niet. De gemeente Assen ondersteunt de strekking van de brief wel, maar heeft de brief toch niet ondertekent, zegt wethouder Harmke Vlieg van Assen. “Wij zijn landelijk betrokken bij het uitwerken van de varianten. De brief van Hoogeveen kruist de brief van de VNG van eind volgende week. We ondersteunen de strekking natuurlijk helemaal.”